ªíººäºð äýëõèéä æèë á¿ð 4 ñàÿ îð÷èì õ¿í õóäàëäààëàãääàã ãýñýí ìýäýý áèé. Øèíæýý÷äèéí ä¿ãíýëòээр, çîõèîí áàéãóóëàëòòàé ãýìò õýðãèéí íèéò îðëîãûí ãóðàâíû íýã õóâèéã õ¿í õóäàëäààëàõ ãýìò õýðãýýñ îëäîã гэсэн байна. ªºðººð õýëáýë õ¿í õóäàëäààëàõ íü äýëõèéí çàõ çýýëд 12 òýðáóì äîëëàðûí îðëîãîä õ¿ðñýí ãýíý. Çàðèì àëáàíû ýõ ñóðâàëæèä äýâø¿¿ëñýí òààìàãíàëààð øèéäâýðòýé àðãà õýìæýý àâàõã¿é áîë ýíý îí äóóñàõàä õ¿í õóäàëäààëàõààñ îëîõ îðëîãî ìàíñóóðóóëàõ áîäèñ õóäàëäààëàõòàé àäèë ò¿âøèíä õ¿ðíý ãýæ ä¿ãíýæýý. Ò¿¿íýýñ ãàäíà õ¿í õóäàëäààëàõààñ îëñîí îðëîãûã îëîí óëñûí àëàí õÿäàõ àæèëëàãààã ñàíõ¿¿æ¿¿ëæ áàéæ ìàãàäã¿é ãýñýí áîëãîîìæëîë áàéäàã àæ. ÖÅÃ-ûí Ìýäýýëýë øèíæèëãýýíèé òºâèéí ìýäýýíýýñ ¿çýõýä Ìîíãîë Óëñàä àíõ 2003 îíä Ëþ-È ãýäýã Õÿòàä ýìýãòýé áóñäûí áèåèéã ¿íýë¿¿ëýõ çîðèëãîîð õ¿íèéã õèë äàâóóëàí õóäàëäñàí õýðãýýð ýð¿¿ ¿¿ñãýæ øàëãàãäàæ áàéñàí áàéæýý. Ò¿¿íýýñ õîéø 2004 îíä ýíý ãýìò õýðýã á¿ðòãýãäýýã¿é áàéñààð 2005 îíä 5, 2006 îíä 6, 2007 îíä 3, 2008 îíä 9 ãýìò õýðýã á¿ðòãýãäñýí áàéíà. Ø¿¿õèéí òóõàéä 2005 îíä àíõ õ¿í õóäàëäààëàõ õýðãèéã øèéäâýðëýñýí ïðàêòèê áàéäàã. 2005-2008 îíä íèéò õ¿í õóäàëäààëàõ 4 õýðýãò ãýìò õýðýãò 6 õ¿í, õàðèí áèåý ¿íýëýõýä áóñäûã òàòàí îðîëöóóëàõ, áèåý ¿íýëýõèéã çîõèîí áàéãóóëàõ 32 õýðýãò 53 õ¿í ÿë øèéòã¿¿ëñýí áàéíà. ªíºº ¿åä õýäýí õèë äàìíàí õ¿í õóäàëäààëàõ õýðãèéí çîëèîñ áîëæ áàéãàà òàëààð íàðèéí òîîöîîëñîí îðîí íýã ÷ áàéõã¿é. Õàìãèéí ãîë íü õîõèðîã÷ èõýâ÷ëýí àëáàí ¸ñîîð õèëýýð ãàð÷ ÿâäàãò ó÷èð áàéãàà þì. Õºäºëìºð ýðõëýõýýð, ñóðàëöàõààð, àÿëàë æóóë÷ëàëààð ÷ þì óó ýñâýë áóñàä èë õýëáýðýýð õóóðàí ìýõëýãäýõ çàìààð ÿâæ áàéãàà ó÷ðààñ ýíý òîîã íàðèéí òîãòîîõîä òºâºãòýé. Ýìýãòýé÷¿¿ä õ¿í õóäàëäààëàõ ãýìò õýðýãò õî¸ðäìîë ¿¿ðýãòýé îðîëöäîã íü íóóö áèø. Íýã òàëààñ õ¿í õóäàëäààëàõ ãýìò õýðãèéí õîõèðîã÷, íºãºº òàëààñ ñåêñ-áèçíåñèéí ãîë ýëñ¿¿ëýã÷, áýëòãýí íèéë¿¿ëýã÷èéí ¿¿ðýã ã¿éöýòãýæ áàéíà. Ìàíàé óëñàä õ¿í õóäàëäààëàõ ãýìò õýðýãò øèéòã¿¿ëñýí 6 õ¿íèé 5 íü ýìýãòýé, áèåý ¿íýëýõýä áóñäûã òàòàí îðîëöóóëàõ ãýìò õýðýãò øèéòã¿¿ëñýí 53 õ¿íèé 35 íü ýìýãòýé÷¿¿ä áàéñàí áàéíà. Òýãñýí õýðíýý õ¿í õóäàëäààëàõ ãýìò õýðãèéí õîõèðîã÷ íü èõýâ÷ëýí õ¿¿õýä, ýìýãòýé÷¿¿ä áàéäàã. ÀÍÓ-ûí ÒÒÃ-ûí ìýäýýãýýð, Åâðîïûí õ¿í õóäàëäààëàõ ãýìò õýðãèéí õîõèðîã÷äûí çºâõºí 2 õóâü íü ýðýãòýé÷¿¿ä áàéäàã ãýæýý. ̺í ýíý òºðëèéí ãýìò õýðãèéí 80-90 õóâü íü áýëãèéí ìºëæëºãèéí çîëèîñ áîëæ áàéíà. Îëîí óëñûí õýìæýýíä íèéò õóäàëäààëàãäñàí õ¿íèé áàðàã ãóðàâíû íýã õóâèéã õ¿¿õýä ýçýëäýã. Õ¿¿õäèéã áýëãèéí ìºëæëºãò àøèãëàõ, õºäºëìºðèéã íü ìºëæèõ, ºðèéí áàðüöààíä ºãºõ, ãóéëãà ãóéëãàõ, öóñ ýä ýðõòýíã íü àøèãëàõ, áýëýãëýõ, áóñäàä õóóëü áóñààð ¿ð÷ë¿¿ëýõ õýëáýðýýð àøèãëàäàã íü õýäèéíý òîãòîîãäæýý. Ìàíàé óëñûí òóõàéä ¿ð÷ë¿¿ëýõ íýðèéí äîð áîëîí áýëãèéí ìºëæëºãèéí çîðèëãîîð õ¿¿õýä õóäàëäààëñàí òîõèîëäîë öàãäààä á¿ðòãýãäýæ áàéñàí áàéíà. Ãàäààäûí óëñóóäûí ýð¿¿ãèéí õóóëüä èõýíõ îðîí õ¿¿õýä õóäàëäààëàõ ãýìò õýðãèéã áèå äààñàí òºðºë áîëãîí õóóëü÷èëñàí áàéíà. Æèøýý íü, ÀÍÓ-ûí Òåõàñ ìóæ, Ãåðìàí, Êàçàõñòàíûã ýíä äóðäàæ áîëíî. Ìàíàé óëñàä Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí õ¿í õóäàëäààëàõ ãýìò õýðãèéã áèåý ¿íýëýõýä áóñäûã òàòàí îðîëöóóëàõ, áèåý ¿íýëýõèéã çîõèîí áàéãóóëàõ ãýìò õýðãýýñ ÿëãàæ ç¿éë÷ëýõ òàëààð òóðøëàãà áàãà áàéñíààñ ýíý ¿çýãäýëòýé òýìöýõ ýõíèé ¿åä òîäîðõîé õ¿íäðýë ãàð÷ áàéñàí áàéíà. Õ¿í õóäàëäààëñàí íü “çîõèîí áàéãóóëñàí” ãýæ, õàðèí áèåý ¿íýëñýí íü “õóäàëäàãäñàí“ ãýýä ç¿òãý÷èõäýã áàéñàí íü õóóëü õÿíàëòûíõíû ¿éë àæèëëàãààíä íýëýýä õ¿íäðýë ó÷ðóóëæ áàéæýý. Äýýä ø¿¿õýýñ 2008 îíû 3 äóãààð ñàðä “Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí 113 äóãààð ç¿éëèéí çàðèì ç¿éë çààëòûã òàéëáàðëàõ òóõàé” òîãòîîë ãàð÷, ýíý õî¸ð òºðëèéí ãýìò õýðãèéã ÿëãàæ òîäîðõîéëñîí íü à÷ õîëáîãäëîî ºãñºí áàéíà. 2008 îíä ìàíàé óëñàä õ¿í õóäàëäààëñàí ãýìò õýðýãò ÿë øèéòã¿¿ëñýí 2 õ¿í 10-15 æèëèéí õîðèõ ÿë àâñàí. Õàðèí áèåý ¿íýëýõýä áóñäûã òàòàí îðîëöóóëàõ, áèåý ¿íýëýõèéã çîõèîí áàéãóóëàõ ãýìò õýðýãò øèéòã¿¿ëñýí 39 õ¿íèé 3 íü òîðãîõ, 2 íü àëáàäàí àæèë õèéëãýõ, áóñàä 34 íü 1-5 õ¿ðòýë æèëèéí õóãàöààãààð õîðèõ ÿë øèéòã¿¿ëñýí áàðèìò áàéíà. Ìîíãîë Óëñûí Ýð¿¿ãèéí õóóëüä îíö õ¿íäð¿¿ëýõ íºõöºë áàéäàëä áóþó õèë äàâóóëàí õóäàëäñàí áîë 15 æèë õ¿ðòýë õóãàöààãààð õîðèõ ÿë øèéòãýõýýð çààñàí áàéäàã. Õàðèí ßïîíä õ¿í õèë äàâóóëàí õóäàëäñàí áîë õ¿íä õºäºëìºð ýðõë¿¿ëýí õî¸ðîîñ äýýø æèë, Ãîëëàíäàä 10 æèë õ¿ðòýë, Èçðàèëä 16 æèë õ¿ðòýë, Ãåðìàíä 10 æèë õ¿ðòýë õóãàöààãààð õîðèõ ÿë øèéòãýäýã áàéíà. ¯¿íýýñ ¿çýõýä ýíý ãýìò õýðýãò îíîãäóóëàõ ìàíàé óëñûí ýð¿¿ãèéí ÿë õºíãºí áèø õàðèí ÷ õàòóó òàëäàà. Ñ¿¿ëèéí ¿åä ìàíàé õî¸ð õºðø äýëõèéä õ¿í õóäàëäààëàõ ãýìò õýðýã ºñ÷ ¿ðæèõ, äàìæèí ºíãºðºõ òààòàé îð÷èí áîëæ áàéíà. ̺í ãàäàãø ýêñïîðòîëäîã ãîë îðíóóäûí òîîíä ÷ òýä ç¿é ¸ñîîð áàãòäàã. ÎÕÓ-ûí àëáàíû õ¿ì¿¿ñèéí ìýäýýãýýð çºâõºí Òàéëàíä óëñàä ë ãýõýä îðîñ ãàðàëòàé 7000 ãàðóé á¿ñã¿é áèåý ¿íýëæ áàéãààã õ¿ëýýí çºâøººðñºí áàéäàã. Ñ¿¿ëèéí ¿åèéí ìýäýýãýýð çîõèîí áàéãóóëàëòòàéãààð ýìýãòýé÷¿¿äèéã õèë äàâóóëäàã òîìîîõîí á¿ëýãëýë¿¿ä Ýðõ¿¿, Óëààí-¯¿ä õîòîä èëýðñýí ãýõ ìýäýý áèé. Ýíä ìîíãîë îõèä õóäàëäààëàãäàæ áàéõ ýðñäýë ºíäºð áàéãàà þì. Õ¿í õóäàëäààëàõ ãýìò õýðãèéí õîõèðîã÷, õîëáîãäîã÷ íàð èõýíõ òîõèîëäîëä èëýðäýãã¿é áàéíà. Íýã òàëààñ õ¿÷èðõèéëýëä ºðòºí àéæ ìýãäñýíýýñ õýðãèéã íóóöëàäàã áàéæ ìýäýõ ÷ íºãºº òàëä áóñäààñ è÷èõ, íýð õ¿íäýý áîäîõ, îëíû äîòîð ýâã¿é áàéäàëä îðîõ çýðýã ñýòãýë ç¿éí äàðàìò íºëººëäºã áàéæ ìàãàäã¿é þì. Íýãýí õîõèðîã÷èéí ìýä¿¿ëýãò "íàéçòàé òààðàëäàæ àæèë îëäîõã¿é áàéãàà òóõàéãàà ÿðüõàä Õÿòàä óëñàä çî÷èä áóóäàëä öýâýðëýã÷, òîãîî÷îîð àæèëëóóëàõààð ÿðüæ òîõèðîí àâ÷ ÿâñàí. Òýíä î÷ñîíûõîî äàðàà õÿòàäóóäàä çàðæ ïàñïîðòûã ìèíü õóðààí àâ÷, íàìàéã áèåý ¿íýë ãýñýí" ãýæ ìýä¿¿ëæýý. À, Ì íàðûí 2 ýìýãòýéã ãóäàìæèíä ìàøèíä ñóóæ áàéõàä íü òàòàæ ãàðãàæ ººðèéíõýý ìàøèíä ñóóëãàí àâ÷ ÿâæ ãýð õîðîîëîëä àâàà÷èæ äàðàìòàëæ á¿ëýãëýæ õ¿÷èíäýæ, ¸ñ áóñààð ààøëàæ áýëýã ýðõòíýý õºõ¿¿ëñýí. ̺í Ì.Ï íü áóñàäòàé á¿ëýãëýí çîõèîí áàéãóóëàëòòàéãààð àøèã îëîõ çîðèëãîîð õ¿÷ õýðýãëýí Á, À, Ã, À Î íàðûí áèåèéã ¿íýë¿¿ëýõýýð áóñäàä õóäàëäààëæ, óëìààð Á íü ¿ð çóëáàæ õ¿íä õîð óðøèã ó÷ðóóëñàí çýðýã áàðèìòûã ñýðýìæë¿¿ëýõ ¿¿äíýýñ äóðäàõàä èë¿¿äýõã¿é áèç ýý. 2007 îíû 10 äóãààð ñàðààñ 2008 îíû 3 äóãààð ñàð õ¿ðòýëõ õóãàöààíä ãýìò ýòãýýä¿¿ä 5 îõèíûã ãàíöààðàà îðîéí öàãààð ÿâæ áàéãààã íü äàëèìäóóëàí ººðèéíõºº ìàøèíààð õ¿ðãýæ ºãíº ãýæ õóóð÷ àâ÷ ÿâæ áààðàíä äàãóóëàí îðæ ¿ë òàíèõ çàëóó÷óóäàä õîíîãèéí 40.000-60.000 òºãðºãººð õóäàëäààëæ, áóóäàëä õîíóóëààä ºã뺺 íü ººðñ人 î÷èæ àâäàã. Ãýðèéí õîðèîíä õàòóó ÷àíãà õÿíàëòàíä óäààí õóãàöààãààð áàéëãàæ áèåèéã íü ¿íýë¿¿ëæ áóñäàä çàðæ áàéñàí áàéíà. Ýíý õýðãèéã 2008 îíû 1 ä¿ãýýð ñàðä Ñîíãèíîõàéðõàí ä¿¿ðãèéí ø¿¿õýýð øèéäâýðëýí ãýìòí¿¿äýä 2 æèë 6 ñàðààñ 15 æèë õ¿ðòýëõ õîðèõ ÿë îíîîñîí áàéíà. Åð íü õ¿í õóäàëäààëàõ ãýìò õýðýãòýé òýìöýõ àæëûã çºâõºí ÿëûí õàòóó áîäëîãîîð äàìæóóëàí õýðýãæ¿¿ëýõ íü ó÷èð äóòàãäàëòàé. Õàðèí óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ, òàñëàí çîãñîîõ, çºð÷èãäñºí ýðõèéã íºõºí ñýðãýýõ, õîõèðîã÷òîé õàðèëöàõ á¿õýë á¿òýí öîãö ñ¿ëæýýã ºíººäðèéí ò¿âøèíä áèé áîëãîõ íü ýíý õýðãèéã õàçààðëàõ àðãà çàì áàéæ ìýäíý. Íýã òàëä ÿë îíîîäîã, íºãºº òàëä õýðãèéí õîéíîîñ õººöºëääºã, ººð íýã íü õîõèðîã÷òîé àæèëëàäàã áàéõ íü õ¿í õóäàëäàõ ãýìò õýðãèéã óëàì ÷ ººãø¿¿ëæ, èðýýä¿éä ìàíàé óëñ ýíý òºðëèéí õýðãèéí ¿¿ð óóðõàé áîëîõ, öààøèëáàë õÿíàëòààñ ãàðàõàä õ¿ðýõ âèé õýìýýí ýìçýãëýíý.
No comments:
Post a Comment